در باور عامیانه، «شرف الشمس» نگین انگشتری زردرنگ است که بعضی ها به نیت گشایش در کارها به دست می کنند. اما در واقع شرف الشمس سنگ نیست. بلکه دعایی است که در روز نوزدهم فروردین با آدابی خاص می نویسند و نقشی رمزگونه را پشت انگشتر عقیق زردرنگ حک می کنند.


زمان انجام اعمال:

نوزده فروردین روز شرف الشمس است و راجع به این روز توجهات زیادی هست و اعمال و آداب خاصی برای این روز آمده است و در کتب ذکر و دعا آمده است که: سالی یکبار شرایط مهیا میشود تا موکلین خورشید به زمین آیند.  لذا امکان انجام این اعمال در سال فقط یکبار است. آنهم فقط در شرف خورشید که خورشید در آن زمان نسبت به سایر کواکب روی زمین قدرت بیشتری دارد.


نگین شرف الشمس ضمن اینکه از عقیق اصل تهیه میشود مزیتهای زیادی دارد؛ به همین دلیل موجب شده تا هم کمیاب وهم پرطرفدار باشد وآن طلسمی است که روایات فراوانی دال بر اسم اعظم بودن آن متواتر آمده است .این نقوش فقط در نوزدهم فروردین هرسال که به روز شرف الشمس معروف است در ساعات محدودی وبا آداب مخصوص آن بر عقیق اصل حک میشود .اگر خارج از این ساعات حک شود خاصیت های لازم را نداشته وبی اثر خواهد بود .چون این نگین ها را توسط اساتید انگشت شماری حک میشوند ودر این ساعات منحصر بفرد تنها تعداد بسیار محدودی را میتوانند تهیه نمایند کمیابی و پرطرفداری اش را موجب میشود.مشابه این نگین در بازار یافت میشود ولی در بموقع نوشته شدن آن تردید های فراوان وجود دارد.

حرز شرف الشمس باید از ساعت ۱۱ ظهر تا ساعت 11شب 19 فروردین روی عقیق زرد رنگ نوشته شود و اگر این سنگ در دسترس نبود، روی یک تکه کاغذ به رنگ زرد. در این حرز ۵ اسم اعظم خداوند به شیوه مخصوصی نوشته می‌شود که حکاکی آن کار هر کسی نیست. می‌گویند نویسنده این اسامی باید فرد آگاه و پاکی باشد و بتواند قوانین نوشتن این حرز را رعایت کند. در نوشتن شرف الشمس، هیچ خطی نباید دوبار کشیده شود، سوراخ‌های ستاره و میم و‌ها و واو نباید بسته باشد، خطوط ابتدا و انتهای ستاره نباید یگدیگر را قطع کنند، اندازه الف‌ها یکسان باشد، واو آخر روی تمام نقش کشیده شود و اگر متن، روی کاغذ نوشته می‌شود، به جای جوهر از گلاب و زعفران استفاده شود.
 
معمولا روی سنگ شرف الشمس کلمات الله، جمیل، رحمان، مومن و نور با خطوط مخصوصی که برای این کار تعریف شده حکاکی می‌شود. البته گاهی حکاکان شرف الشمس به جای نوشته، از نقوشی استفاده می‌کنند که معرف همین کلمات هستند ودر واقع حروفی هستند که از تورات، ‌ انجیل و قرآن گرفته شده‌اند.
 
اما به جز این‌ها، شرف الشمس چند شرط دیگر هم دارد. اینکه در ساعات مشخصی از روز نوزدهم برج حمل نوشته شود و به نام کسی باشد که قرار است از آن دائما استفاده کند. به همین دلیل است که بین شرف الشمس‌هایی که در بازار فروخته می‌شوند نمونه غیر اصل زیاد است. چون اطلاعی از زمان حکاکی آن‌ها، جنس سنگ و نویسنده خطوط آن در دست نیست و مهم‌تر از همه، سنگ به نام استفاده کننده آن حکاکی نشده است. سنگ‌های شرف الشمس در صورت نیاز، در سال‌های بعد درست در روز ۱۹فروردین ماه بازنویسی می‌شوند اما خیلی‌ها معتقدند اگر سنگ به درستی حکاکی شده باشد نیازی به بازنویسی ندارد.
 
 خواص شرف الشمس
 
بر اساس آنچه در کتب قدیمی مثل «السحاب اللئالی» تالیف سید عبدالله بوشهری آمده، شرف الشمس از علوم غریبه است و در دفع فقر و بیماری‌ها و حفظ صاحب آن از گزند جانوران و ایمنی از بلایا و کسب عزت و بزرگی تاثیر دارد.
 
اما به جز این، سنگ عقیق هم خواصی دارد که در روایت دینی همراه داشتن آن توصیه شده است. این سنگ باعث ایمنی در سفر، افزایش روزی، خیر و نیکی، آسانی و استجابت دعا است و شر و بدی را از فرد دور می‌کند. از امام موسی کاظم (ع) هم در حدیثی نقل شده است که انگش‌تر زرد در دست کنید که موجب آسانی است و در آن هیچ دشواری نباشد.
 
پیامبر اکرم (ص) هم می‌فرمایند: «هر کس یکی ازعقیق‌های سرخ و زرد وسفید را در دست داشته باشد جز خیر و نیکی و فراخی روزی و سلامتی ازجمیع بلا‌ها نمی‌بیند و از شر پادشاه ظالم و از هر چه آدمی از آن می‌ترسد و حذر می‌کند امان می‌یابد.»

شكل ذكر شرف الشمس به چه نحوي است؟ اين شكل: كه شرف الشمس ناميده مي شود در كتاب «جنه الوافيه» مشهور به «مصباح كفعمي» آمده است (مصباح كفعمي كتابي نسبتا" معتبر در ادعيه است). گفتني است كه مرحوم كفعمي، سند معتبري براي اين مطلب ذكر نكرده و تنها گفته است: اين حروف شكل اسم اعظم است. بعد در حاشيه كتاب مي گويد: در بعضي از كتاب هاي علماي شيعه ديدم كه اين شكل از اميرالمؤمنين (ع) نقل شده است . به نظر مي رسد بيان چنين نقلي محكم نيست ; چون سند اين روايت تا اميرالمؤمنين (ع) ذكر نشده است.

پاسخ علما

حضرت آیت الله مبشر کاشانی با اشاره به نکات جالب و ناگفته ای در این باره ، مبحث شرف الشمس را جزء علوم غریبه دانست و مرقوم کرد:

"شرف الشمس از علوم غریبه است، لکن در کتب متقدمین اعم از روایی و ادعیه و اذکار اثری نیافتم ، فقط متاخرین در چند قرن اخیر معتبر می دانند و بیاناتی درباره شرف الشمس و طریقه تکسیر آن به صورت مربع یا مسبع و غیره و نیز آثار و برکات آن مطالبی متذکر شده اند و بعضی آن را ماخوذ از اسم اعظم تلقی کرده اند و در کتاب جواهر مکنونه که از کتب خطی اذکار است و همچنین در کتاب السحاب اللئالی تالیف سید عبدالله بوشهری و کتب دیگر، آثاری از جمله دفع فقر و بیماری ها و حفظ از گزند جانوران و ایمنی از بلایا وکسب عزت و بزرگی متذکر شده اند."

معظم له در ادامه افزود: "کفعمی هم در کتاب جنت الواقیه آورده اند که این حروف شکل ، اسم اعظم است و در بعض کتب علمای شیعه دیدم که این شکل از امیرالمۆمنین علیه السلام می باشد ولی سندی برای ادعای خود ذکر نکرده اند.

مرحوم شیخ بهائی نیز در کتاب سرالمستتر ، در رابطه با این شکل که بعضا به شرف الشمس معروف شده مطالبی بیان فرموده است."

علامه مبشر کاشانی در پایان ، به زمان و آداب و کیفیت شرف الشمس نیز اشاره و یادآور شد: " می گویند که شرف الشمس باید در روز 19 حمل که مطابق با روز 19 فروردین است از طلوع آفتاب تا ظهر بر عقیق زرد و در صورت عدم امکان بر کاغذ زردی نوشته شود و با خود حمل نماید ولی در تجدید آن در روز مذکور در سال های بعد شرط نشده است و لازم نیست."

همچنین حضرت آیت الله روحانی نیز ابعاد خواندنی دیگری از شرف الشمس را بیان و مکتوب کرد:

"اهل این گونه فنون می گویند که اگر یک بار شرف الشمس به طریق مخصوص نوشته شود، دیگر احتیاجی به تکرار در سال بعد ندارد و اثرش باقی است – ولی چون در طرز نوشتن آن اختلاف است ، مثل شکل ستاره آن یا حرف میم آن، بعضی به همه وجوه آن می نویسند ، مثلا یک بار با ستاره پنج گوشه و یک بار با ستاره شش گوشه."

معظم له در پایان جوابیه خود به پرسش خبرنگار ما تکرار شرف الشمس در هر سال را لازم ندانست و مرقوم کرد:

"به هر حال جدید تهیه کردن آن در هر سال لازم نیست. "

در این حال ، حضرت آیت الله مظاهری در پاسخی کوتاه و گویا ، با اشاره به قابل اعتماد بودن شرف الشمس ، افزود: "شرف الشمس مورد اعتماد است و اگر کسی داشته باشد تجدید لازم نیست." 

در کتاب «هزار و یک نکته»، نکته 277، تألیف آیت‏اللّه‏ حسن‏ زاده آملی نیز مطالبی راجع به این شکل آمده است. در کتاب های اسلامی هم نقش شرف الشمس هم را شامل پنج اسم اعظم خداوند می دانند که آنها را کلمات مبارکه: الله ، جمیل رحمن ، مۆمن و نور گفته اند و بجای نقش از پنج حرف اول آنها بصورت ا.ج.ر.م.ن میتوان استفاده کرد.

دعای شرف الشمس

بسم الله الرّحمن الرّحیم

اَللّهُم اِنّی اَسئَلُكَ بِالهاءِ مِنْ اِسمِكَ الْاَعظَم و بالثَلآثِ العِصّیِ و بالالَفِ المُقَّّوِم و بِالمِیمِ الطَمیس الاَبتَر و بالسِّلمِ و بالاَربَعَه الَتِی ه ‍ ِی كالكَفِ بِلا مُعصَم و بِالهاءِ المَشقُوقَه و بالواوِ المُعظَّم صوره اِسمكَ الشَّریفِ الاَعظَم اَن تُصَلِیَ علی سَیِّدِنا مُحمَّدِ وَ آلِهِ بعدد حروف ماجری بِالقلم و اَن تَقضِی حاجَتِی.

 

با تشکر از سایت معارف